11 พฤศจิกายน 2563 ทาร์บอลในชั้นบรรยากาศเทือกเขาหิมาลัย

ที่มา: https://www.thairath.co.th/news/foreign/1973872
บางคนเรียกที่ราบสูงหิมาลายาทิเบตว่าขั้วโลกที่สาม เนื่องจากพื้นที่นี้เป็นแหล่งหิมะ และน้ำแข็งมากที่สุดนอกขั้วโลกเหนือ และขั้วโลกใต้ ทว่าธารน้ำแข็งมีความอ่อนไหวอย่างมากต่อการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศและอิทธิพลจากมนุษย์ในช่วงกว่า ๑๐ ปีที่ผ่านมา และดูเหมือนจะไม่ใช่ข่าวดีนักเมื่อมีรายงานในวารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีสิ่งแวดล้อมของสมาคมเคมีอเมริกันตรวจพบทาร์บอล (Tarball) หรือก้อนน้ำมันดิบสีดำในชั้นบรรยากาศของเทือกเขาหิมาลัย ทั้งนี้ การเผาไหม้เชื้อเพลิงฟอสซิลจะปล่อยอนุภาคคาร์บอเนเชียสที่ดูดซับแสง ซึ่งสามารถเกาะบนหิมะและน้ำแข็ง ทำให้ธารน้ำแข็งละลายเร็วขึ้น การวิจัยก่อนหน้านี้บ่งบอกว่าอนุภาคชนิดหนึ่งที่เรียกว่า เขม่าดำหรือคาร์บอนดำ (Black carbon) กระจายไปได้ไกลโดยแรงลม ช่วยขนส่งไปยังชั้นบรรยากาศของเทือกเขาหิมาลัย ทว่าไม่ค่อยมีใครรู้เกี่ยวกับการมีอยู่ของคาร์บอนสีน้ำตาล (Brown carbon) ซึ่งเป็นอนุภาคที่สามารถสร้างทาร์บอลที่มีลักษณะเป็นทรงกลมขนาดเล็กมีความหนืด ประกอบด้วยคาร์บอน ออกซิเจน ไนโตรเจน กำมะถัน และโพแทสเซียมจำนวนเล็กน้อย จากการใช้กล้องจุลทรรศน์อิเล็กตรอนพบว่า ประมาณร้อยละ ๒๘ ของอนุภาคนับพันในตัวอย่างอากาศของสถานีวิจัยหิมาลัยมีทาร์บอล เพิ่มขึ้นในวันที่มีระดับมลพิษสูง การวิเคราะห์รูปแบบลม และข้อมูลดาวเทียมพบว่า มีกิจกรรมการเผาไหม้ของกากข้าวสาลีขนาดใหญ่บนที่ราบลุ่มแม่น้ำสินธุคงคา นักวิจัยคาดว่า ทาร์บอลที่เกาะบนพื้นผิวน้ำแข็งอาจส่งผลต่อภาวะโลกร้อนอย่างมีนัยสำคัญ ข้อมูลนี้จึงสำคัญต่อการสร้างแบบจำลองสภาพภูมิอากาศในอนาคตที่ควรพิจารณาการขนส่งทาร์บอลระยะไกลไปยังเทือกเขาหิมาลัย