“EIA” เรื่องใกล้ตัว ที่ผู้บริโภครู้ไว้ ได้ประโยชน์

“EIA” (Environmental Impact Assessment) หรือ การประเมินผลกระทบสิ่งแวดล้อม  นอกจากจะหมายถึง การใช้หลักการทางวิชาการในการศึกษาและคาดการณ์ผลกระทบ ที่อาจจะเกิดจากการดำเนินโครงการพัฒนาต่างๆ อย่างรอบด้านแล้ว คำย่อนี้ กำลังถูกพบเห็นบ่อยขึ้นจนไม่ใช่เรื่องไกลตัว โดยเฉพาะจากโฆษณาขายบ้าน อาคารชุด ตามจุดต่างๆ ในเมืองใหญ่

ป้ายโฆษณาขายบ้าน ขายคอนโดมิเนียมส่วนใหญ่ ไม่เพียงแต่มีภาพตัวอย่างสิ่งก่อสร้างของโครงการ มุมใดมุมหนึ่งของป้ายมักจะมีคำ ว่า EIA Approved เพื่อบอกผู้บริโภคที่กำลังมองหาบ้านหรืออาคารชุดว่า โครงการก่อสร้างดังกล่าว ได้ผ่านการตรวจสอบจัดทำรายงานเพื่อคาดการณ์ถึงผลกระทบทั้งทางบวกและทางลบจากการก่อสร้างโครงการหรือกิจการที่สำคัญ และผ่านการกำหนดมาตรการป้องกันและแก้ไขผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม

โดยหลักการแล้ว รายงาน EIA จะต้องวิเคราะห์สิ่งแวดล้อมโดยรอบโครงการก่อสร้างอย่างรอบด้าน เช่น วิเคราะห์ศึกษาถึงผลกระทบ ที่มีต่อ ดิน น้ำ อากาศ เสียง ว่าหากมีโครงการแล้วจะสร้างความเปลี่ยนแปลงอย่างไรบ้าง ผลกระทบต่อระบบนิเวศ เช่น ป่าไม้ สัตว์ป่า สัตว์น้ำ ปะการัง ฯลฯ ศึกษาถึงผลกระทบที่จะเกิดต่อมนุษย์ ชุมชน ระบบเศรษฐกิจ การประกอบอาชีพ วัฒนธรรม ประเพณี ความเชื่อ ค่านิยม รวมถึงทัศนียภาพ คุณค่า ความสวยงาม

 เป้าหมายสำคัญของการจัดทำรายงาน EIA คือหาแนวทางป้องกันผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมที่อาจเกิดขึ้นในโครงการนั้นๆ หาแนวทางในการใช้ทรัพยากรธรรมชาติให้เกิดประโยชน์และคุ้มค่าที่สุด นอกจากรายงานนี้จะเป็นประโยชน์กับผู้บริโภคแล้ว ยังเป็นเสมือนแนวทางสำหรับการตัดสินใจของผู้ประกอบการว่าควรเดินหน้าโครงการนั้นๆ ต่อหรือไม่ นอกจากนี้ ขั้นตอนศึกษาความเหมาะสมของโครงการนั้นถือเป็นตัวช่วยสำคัญในการลดค่าใช้จ่ายเพื่อแก้ไขปัญหาบางประการที่อาจเกิดขึ้นภายหลังดำเนินโครงการไปแล้วอีกด้วย

อาคารห้องชุดหรือโครงการหมู่บ้านจัดสรรที่ต้องจัดทำรายงาน EIA ตามพระราชบัญญัติส่งเสริมและรักษาคุณภาพสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ (ฉบับที่ 2) พ.ศ.2561 มาตรา 48  คืออาคารที่มีห้องพักตั้งแต่ 80 ห้องขึ้นไป หรือโครงการที่มีพื้นที่ใช้สอยตั้งแต่ 4,000 ตารางเมตรขึ้นไป  โครงการบ้านจัดสรรที่มีจำนวนที่ดินแปลงย่อยตั้งแต่ 500 แปลงขึ้นไป หรือเนื้อที่เกินกว่า 100 ไร่

กฎหมายกำหนดไว้อีกด้วย ว่า หากโครงการไหนไม่ผ่าน EIA ก็จะไม่ได้รับอนุญาตให้ดำเนินการก่อสร้าง หรือ ไม่สามารถออกใบอนุญาตจัดสรรโครงการ หรือกรณีก่อสร้างไปแล้วเกิดมีผู้คัดค้านผลการยื่นรายงานการประเมินผลกระทบสิ่งแวดล้อมโครงการนั้นอาจจะต้องหยุดดำเนินการก่อสร้างทันที

ก่อนดำเนินการก่อสร้าง ผู้ประกอบการจะต้องจัดทำรายงานการประเมินผลกระทบสิ่งแวดล้อม (EIA) ไปยังสำนักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม (สผ.) และเป็นรายงานที่จัดทำขึ้นโดยนิติบุคคลที่ได้รับอนุญาตจาก สผ. ให้เป็นผู้มีสิทธิจัดทำ EIA เพื่อให้ผู้ประกอบการนำไปเสนอ สผ. ซึ่งจะใช้ระยะเวลาในการจัดทำรายงานประมาณ 6 เดือน หากยื่นรายงานไปแล้วไม่ผ่าน ก็อาจจะไม่ได้รับใบอนุญาตก่อสร้างและจะต้องทำการแก้ไขจนกว่าจะผ่าน

ผู้บริโภคที่กำลังจะตัดสินใจซื้ออาคารชุดหรือบ้านในโครงการที่กำลังจะก่อสร้าง สามารถเข้าไปตรวจสอบโครงการ ว่ารายงาน EIA ของโครงการนั้นๆ ได้รับเห็นชอบผ่านการพิจารณาแล้วหรือไม่โดยเข้าไปที่เวปไซด์ ของสผ. http://eia.onep.go.th/ โดยในเว็บไซต์นี้ จะบอกสถานะของโครงการ จากฐานข้อมูลโครงการ ที่รอพิจารณาหรือประกาศแล้วว่าได้รับความเห็นชอบผ่านการพิจารณา EIA เรียบร้อยแล้ว

จัดทำและเผยแพร่โดย

กลุ่มงานอำนวยการและประชาสัมพันธ์ / สำนักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม