Critical Knowledge: พื้นที่คุ้มครองสิ่งแวดล้อม

พื้นที่คุ้มครองสิ่งแวดล้อม เป็นพื้นที่อนุรักษ์สิ่งแวดล้อมที่ได้รับการประกาศโดยอาศัยอำนาจตามความในมาตรา 43-45 แห่งพระราชบัญญัติส่งเสริมและรักษาคุณภาพสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ พ.ศ. 2535 อันเป็นกลยุทธ์ที่สำคัญประการหนึ่งที่นำมาใช้ในการแก้ปัญหาสิ่งแวดล้อม และการควบคุมการใช้ทรัพยากรให้คุ้มค่า และเกิดประโยชน์สูงสุด บนพื้นฐานของปรัชญาที่ว่าในแต่ละท้องถิ่นย่อมมีความรู้ ความเข้าใจในปัญหาสิ่งแวดล้อม และมีวิธีการจัดการที่แตกต่างกัน ดังนั้น ในการประกาศให้พื้นที่ใดพื้นที่หนึ่งเป็นเขตพื้นที่คุ้มครองสิ่งแวดล้อมนั้น จึงมีเจตนารมณ์ให้พื้นที่อันมีคุณค่าคงอยู่ได้อย่างสมดุลตามธรรมชาติ และให้คงความสมบูรณ์ต่อไปในอนาคตอย่างยั่งยืน

โดยกระบวนการมีส่วนร่วมของภาคส่วนต่าง ๆ เป็นหลักสำคัญของการดำเนินการเพื่อประกาศเขตพื้นที่คุ้มครองสิ่งแวดล้อม ซึ่งจะก่อให้เกิดผลดีในทางปฏิบัติ เนื่องจากการประกาศเขตพื้นที่คุ้มครองสิ่งแวดล้อมในบางมาตรการจะเป็นการจำกัดสิทธิบางส่วนของประชาชน จึงทำให้เกิดผู้มีส่วนได้ส่วนเสียในการกระทำหรือประกอบกิจการในพื้นที่ จึงต้องดำเนินการจนกว่าจะได้ข้อยุติ รวมทั้งเป็นการเพิ่มอำนาจหน้าที่ให้แก่หน่วยราชการที่เกี่ยวข้อง ดังนั้น ภาคส่วนต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องต้องมีส่วนร่วมในการพิจารณาด้วยในทุกขั้นตอนที่เปิดโอกาสให้มีส่วนร่วม

ปัญหาและอุปสรรคในการประกาศพื้นที่คุ้มครอง ได้แก่ 1) การคัดค้านจากผู้มีส่วนได้ส่วนเสียที่ได้รับผลกระทบจากมาตรการคุ้มครองสิ่งแวดล้อม เช่น ผู้ประกอบการ หรือนักพัฒนาพื้นที่ อาจทำให้การออกกฎหมายเกิดความล่าช้า 2) ขั้นตอนการตรวจพิจารณาร่างกฎหมายต้องใช้ระยะเวลา จึงไม่สามารถเร่งรัดเวลาการพิจารณาได้

ผู้ให้ข้อมูลสัมภาษณ์
นายวีรนิต ฐานสุพร
ผู้อำนวยการกลุ่มงานพื้นที่คุ้มครองสิ่งแวดล้อม
กองสิ่งแวดล้อมชุมชนและพื้นที่เฉพาะ

ติดตามข้อมูลการสัมภาษณ์เพิ่มเติมได้ที่
https://youtu.be/PHhjXSObUOI