23 พฤศจิกายน 2564 อุทยานประวัติศาสตร์ศรีสัชนาลัย มรดกโลกทางวัฒนธรรม

ที่มา:

https://www.sil-mag.com/history/article_16730

อุทยานประวัติศาสตร์ศรีสัชนาลัย ที่ตั้งครอบคลุมพื้นที่เขต ต.ศรีสัชนาลัย สารจิตร หนองอ้อ และท่าชัย โดยตัวเมืองโบราณศรีสัชนาลัย อยู่ในเขต ต.ศรีสัชนาลัย อ.ศรีสัชนาลัย จ.สุโขทัย

ประวัติและความสำคัญ

ศรีสัชนาลัย มีพัฒนาการมาแต่สมัยก่อนประวัติศาสตร์ตอนปลาย ประมาณ ๒,๓๐๐–๑,๕๐๐ ปีมาแล้ว โดยปรากฏชื่อควบคู่ไปกับเมืองสุโขทัยที่เป็นราชธานี สันนิษฐานว่า เมืองศรีสัชนาลัยมีความสำคัญในฐานะแหล่งผลิตเครื่องสังคโลกในสมัยสุโขทัยต่อเนื่องถึงสมัยอยุธยา หลักฐานจากแหล่งเรือจมในอ่าวไทย พบเครื่องสังคโลกจากเมืองศรีสัชนาลัย เป็นหลักฐานยืนยันถึงความสำคัญของเครื่องถ้วยประเภทนี้ในการค้าระหว่างสุโขทัยและภูมิภาคโพ้นทะเลเมื่อครั้งอดีต

เมืองศรีสัชนาลัย เป็นเมืองที่ปกครองโดยเชื้อพระวงศ์ชั้นสูงในสมัยสุโขทัย ก่อนจะถูกยึดครองโดยรัฐต่าง ๆ ที่เข้มแข็งกว่าในเวลาต่อมา เช่น ล้านนา เรียกเมืองนี้ว่า เชียงชื่น และกรุงศรีอยุธยาเรียกเมืองนี้ว่า สวรรคโลก แต่หลังจากเสียกรุงศรีอยุธยาครั้งที่ ๑ ใน พ.ศ.๒๑๑๒ อุตสาหกรรมการผลิตเครื่องสังคโลกที่เมืองศรีสัชนาลัยได้หมดความสำคัญลง ส่งผลให้ฐานะของเมืองศรีสัชนาลัยลดลงเป็นเพียงหัวเมืองชั้นโท จนกระทั่งเสียกรุงศรีอยุธยาครั้งที่ ๒ ใน พ.ศ. ๒๓๑๐ เมืองศรีสัชนาลัยจึงถูกทิ้งร้างไปโดยสิ้นเชิง ผู้คนอพยพไปตั้งบ้านเรือนอยู่บริเวณบ้านวังไม้ขอน อ.สวรรคโลก จ.สุโขทัยในปัจจุบัน ภายในเมืองศรีสัชนาลัย พบโบราณสถานราว ๒๗๘ แห่ง อาทิ วัดช้างล้อม วัดเจดีย์เจ็ดแถว วัดนางพญา วัดพระศรีรัตนมหาธาตุเชลียง กลุ่มเตาเผาสังคโลก เตาทุเรียงบ้านป่ายาง บ้านเกาะน้อย และแหล่งโบราณคดีวัดชมชื่น เป็นต้น กรมศิลปากรบูรณะโบราณสถานเมืองศรีสัชนาลัย นับแต่ พ.ศ. ๒๔๙๖ และนำเสนอโครงการอุทยานประวัติศาสตร์ศรีสัชนาลัยในแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ ๕ (พ.ศ.๒๕๒๕–๒๕๒๙) ส่งผลให้มีการบูรณะโบราณสถานต่าง ๆ อย่างต่อเนื่อง วันที่ ๑๗ พ.ย. ๓๓ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารีเสด็จพระราชดำเนินไปทรงเปิดอุทยานประวัติศาสตร์ศรีสัชนาลัยอย่างเป็นทางการ เมืองศรีสัชนาลัย เป็นเมืองบริวารเมืองหนึ่งของสุโขทัย ซึ่งได้รับการอนุรักษ์และพัฒนาเป็นอย่างดี โดยกรมศิลปากร และมีการบริหารจัดการในรูปแบบอุทยานประวัติศาสตร์ จนได้รับการประกาศขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลกทางวัฒนธรรมนับตั้งแต่ พ.ศ. ๒๕๓๔ เป็นต้นมา