15 มกราคม 2563 เผยจุดอ่อนของหมีน้ำ สัตว์ตัวจิ๋วที่แข็งแกร่งที่สุดในโลก
ที่มา: https://www.bbc.com/thai/features-51113381
ตัวทาร์ดิเกรด (Tardigrade) หรือ “หมีน้ำ” เป็นสัตว์ขนาดเล็กจิ๋วที่ใคร ๆ หลายคนชื่นชอบ เพราะความทนทรหดต่อสภาวะแวดล้อมที่โหดร้ายได้อย่างเหลือเชื่อของมัน ไม่ว่าจะเป็นอุณหภูมิสุดขั้วทั้งจุดเยือกแข็ง และจุดเดือด สภาพสุญญากาศ ภาวะไร้ออกซิเจน หรือห้วงอวกาศที่มีรังสีอันตราย หมีน้ำก็สามารถมีชีวิตรอดอยู่ได้
แต่อย่างไรก็ตาม ผลวิจัยล่าสุดกลับชี้ว่าหมีน้ำอาจไม่ได้แข็งแกร่งขั้นสุดยอดอย่างที่เข้าใจกันมา มันสามารถจะถูกภาวะโลกร้อนและการเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศทำร้ายเอาได้ง่าย ๆ เหมือนกับสัตว์โลกทั่วไป
ทีมนักชีววิทยาจากมหาวิทยาลัยโคเปนเฮเกนของประเทศเดนมาร์ก ตีพิมพ์ผลการศึกษาเรื่องนี้ลงในวารสาร Scientific Reports โดยระบุว่า ได้ทำการทดลองกับหมีน้ำจำนวนหนึ่งที่อาศัยอยู่ในธรรมชาติ เพื่อทดสอบถึงความสามารถในการทนต่ออุณหภูมิสูงเป็นเวลายาวนาน
มีการเก็บตัวอย่างหมีน้ำ จากรางน้ำฝนบนหลังคาบ้านหลังหนึ่งในเมืองนีโวของประเทศเดนมาร์ก โดยพบว่า หมีน้ำที่สุ่มเก็บมาได้มีอยู่หลายชนิดพันธุ์ ทั้งที่อยู่ในสภาพเคลื่อนไหวโดยหากิน หรือสืบพันธุ์ตามปกติ และที่อยู่ในสภาพจำศีลแน่นิ่งเหมือนไร้ชีวิต
เมื่อทดลองเพิ่มอุณหภูมิของสิ่งแวดล้อมที่หมีน้ำอาศัยอยู่ พบว่า หมีน้ำในสภาวะที่ดำรงชีวิตตามปกติ ไม่สามารถทนต่ออุณหภูมิที่เพิ่มสูงขึ้นอย่างฉับพลันได้เป็นเวลานานเท่าที่เคยคิดกัน โดยพวกมันมีอัตราการตายสูงถึงร้อยละ 50 หากต้องอยู่ในอุณหภูมิ 37 องศาเซลเซียส เป็นเวลา 24 ชั่วโมง
ส่วนหมีน้ำที่อยู่ในสภาวะจำศีล ซึ่งมีร่างกายหดแห้งลง และมีเกราะเป็นสารที่คล้ายแก้วเคลือบหุ้มตัว จะทนทานต่ออุณหภูมิที่สูงขึ้นอย่างฉับพลันได้มากกว่าและนานกว่า โดยจะมีอัตราการตายร้อยละ 50 เมื่ออยู่ในอุณหภูมิ 63 องศาเซลเซียสเป็นเวลา 24 ชั่วโมง
ยังมีการทดลองให้หมีน้ำในสภาวะที่ดำรงชีวิตตามปกติ ได้ปรับตัวกับสภาพที่อุณหภูมิค่อย ๆ เพิ่มสูงขึ้น โดยให้พวกมันอยู่ในอุณหภูมิ 30 องศาเซลเซียสเป็นเวลา 2 ชั่วโมง แล้วค่อยเพิ่มเป็น 35 องศาเซลเซียสอีก 2 ชั่วโมง ก่อนจะเพิ่มเป็น 37.6 องศาเซลเซียส ซึ่งในกรณีนี้พบว่า พวกมันมีอัตราการอยู่รอดเพิ่มสูงขึ้นมาก แม้งานวิจัยก่อนหน้านี้จะชี้ว่า หมีน้ำสามารถทนต่ออุณหภูมิร้อนสุดขั้วได้ถึง 151 องศาเซลเซียสก็ตาม แต่นั่นเป็นการทดลองที่กินเวลาเพียงหนึ่งชั่วโมงครึ่งเท่านั้น
ดร. ริคาร์โด เนเวซ หัวหน้าทีมผู้วิจัยบอกว่า “ผลการศึกษาล่าสุดทำให้เราสรุปได้ว่า ปัจจัยสำคัญที่มีผลต่อโอกาสอยู่รอดของหมีน้ำในอุณหภูมิสูง คือ ระยะเวลาที่มันต้องเผชิญกับความร้อนที่เพิ่มขึ้นอย่างผิดปกติ ยิ่งพวกมันเจอกับความร้อนนานขึ้นเท่าไหร่ โอกาสที่จะมีชีวิตรอดยิ่งลดลง แม้ว่าจะอยู่ในสภาพจำศีลที่มีความแข็งแกร่งเกินปกติก็ตาม
“เมื่อพิจารณาจากผลการทดลอง ระยะเวลาที่ต้องทนความร้อนยาวนาน สามารถทำให้ประชากรหมีน้ำล้มตายลงได้ถึงครึ่งหนึ่ง แม้จะเป็นภาวะที่ระดับอุณหภูมิไม่ได้สูงสุดขั้วก็ตาม ทำให้น่าคิดว่าสภาพการณ์ที่อุณหภูมิเฉลี่ยของโลกกำลังเพิ่มสูงขึ้น อาจจะส่งผลกระทบต่อการดำรงเผ่าพันธุ์ของหมีน้ำด้วยเช่นกัน”