ที่มา:

https://www.khaosod.co.th/around-the-world-news/news_6571502

ผลกระทบของการล่มสลายของรัฐบาลอัฟกานิสถาน และการหวนคืนอำนาจของตาลิบัน หลังสงครามยืดเยื้อที่สหรัฐอเมริกายกทัพมาทุ่มเทอะไรต่อมิอะไรไปมากมายกว่า 20 ปี ว่าไม่เพียงจะเกิดวิกฤตด้านมนุษยธรรม แต่ยังหมายความว่าตาลิบันจะได้ครอบครองแร่ธาตุราคาสูงในประเทศอัฟกานิสถาน อัฟกานิสถาน เป็นประเทศยากจนที่สุดแห่งหนึ่งของโลก แต่เมื่อปี พ.ศ. 2553 ทหารกองทัพสหรัฐอเมริกา และนักธรณีวิทยาเผยว่า ที่ตั้งของประเทศที่พาดผ่านภูมิภาคเอเชียกลางและเอเชียใต้ เป็นแหล่งแร่ธาตุที่ล้ำค่า มีมูลค่าเกือบ 1 ล้านล้านดอลลาร์ หรือเกิน 30 ล้านล้านบาท ที่อาจจะเปลี่ยนผ่านเศรษฐกิจให้พลิกโฉมอย่างน่าตะลึงพรึงเพริด แร่ธาตุที่อยู่ในดินแดนแถบนี้ ได้แก่ เหล็ก ทองแดง ทองคำ ที่ปรากฏอยู่ตามจังหวัดต่าง ๆ รวมไปถึงแร่หายาก และอาจจะสำคัญที่สุดคือ เป็นแหล่งลิเทียม ธาตุที่เป็นส่วนประกอบสำคัญในแบตเตอรีสำหรับอุปกรณ์การสื่อสาร และแร่นีโอไดเมียม สำหรับการผลิตรถยนต์พลังงานไฟฟ้า และเทคโนโลยีอื่น ๆ ที่ใช้ลดคาร์บอน เพื่อรับมือวิกฤตโลกร้อน

ร็อด ชนูโนเวอร์ นักวิทยาศาสตร์และผู้เชี่ยวชาญด้านความมั่นคง ผู้ก่อตั้งองค์กร กลุ่มอนาคตนิเวศวิทยา Ecological Futures Group กล่าวว่า ประเทศอัฟกานิสถานไม่เพียงเป็นประเทศหนึ่งที่ร่ำรวยทรัพยากรแร่ธาตุ แต่ยังมีแร่ธาตุที่จำเป็นสำหรับเศรษฐกิจในศตวรรษที่ 21 อุปสรรคด้านความมั่นคง การขาดโครงสร้างพื้นฐาน และภัยแล้งที่รุนแรง เป็นตัวขัดขวางการขุดค้นแห่งแร่ธาตุของประเทศอัฟกานิสถานมาตั้งแต่อดีต และเหมือนกับว่าจะยังไม่เปลี่ยนแปลงใด ๆ ภายใต้การกุมอำนาจของตาลิบัน อย่างไรก็ตาม ประเทศที่สนใจอย่างยิ่งคือ ประเทศจีน ปากีสถาน และอินเดีย ที่อาจจะผูกมิตรกับตาลิบัน แม้จะเกิดความโกลาหลก็ตาม “นี่เป็นเครื่องหมายคำถามที่ใหญ่มาก” ชนูโอเวอร์ กล่าว

ความสงบไม่เคยเกิดขึ้น แร่จึงอยู่ที่เดิม

มีตัวเลขคาดการณ์จากฝ่ายวิจัยสภาคองเกรสสหรัฐว่า ชาวอัฟกันถึงร้อยละ 90 มีชีวิตอยู่ต่ำกว่าระดับที่รัฐบาลขีดเส้นว่ายากจน มีรายได้น้อยกว่า 2 ดอลลาร์ หรือราว 66 บาทต่อวัน ส่วนธนาคารโลก ระบุว่า เศรษฐกิจของอัฟกานิสถานเปราะบาง และต้องพึ่งพาผู้อื่นอย่างมาก การพัฒนาภาคเอกชน และการกระจายการลงทุน ถูกกดทับด้วยความไม่มั่นคง การเมืองที่ไม่มีเสถียรภาพ ขาดแคลนโครงสร้างพื้นฐาน และบรรยากาศธุรกิจที่เต็มไปด้วยอุปสรรค รายงานวิจัยระบุว่า ปัจจุบัน 3 ประเทศที่เป็นแหล่งแร่ธาตุหายากสำคัญ ได้แก่ ประเทศจีน สาธารณรัฐคองโก และออสเตรเลีย ครอบครองสัดส่วนลิเทียม โคบอลต์ และแร่หายากอยู่ถึงร้อยละ 75 รัฐบาลสหรัฐอเมริกาเคยประเมินว่า ลิเทียมที่อยู่ในประเทศอัฟกานิสถานอาจมีปริมาณสูงจนเป็นคู่แข่งของประเทศโบลิเวีย ชาติในทวีปอเมริกาใต้ ซึ่งครอบครองสัดส่วนสูงสุดในโลก ถ้าประเทศอัฟกานิสถานมีช่วงเวลาสงบสักไม่กี่ปี เพื่อเปิดทางให้พัฒนาทรัพยากรแร่ธาตุ ประเทศนี้จะเป็นประเทศที่ร่ำรวยที่สุดภายในทศวรรษนี้” ซาอิด มีร์ซาด จากสำนักงานสำรวจธรณีสหรัฐ กล่าวกับนิตยสารไซเอินซ์ เมื่อปี พ.ศ. 2553

อย่างไรก็ตาม หลังจากนั้นได้เห็นแล้วว่า ความสงบไม่เคยเกิดขึ้น ความอุดมสมบูรณ์ของแร่ธาตุในประเทศอัฟกานิสถานยังอยู่ในผืนดินเหมือนเดิม แม้จะขุดทอง ทองแดง และเงินอยู่บ้าง แต่สำหรับ ลิเทียม และแร่หายากอื่น ๆ แล้วต้องลงทุนมากกว่า และอาศัยเทคโนโลยีฮาวทู เช่นเดียวกับการใช้เวลา องค์การพลังงานระหว่างประเทศ IEA ประเมินว่า ต้องใช้เวลาเฉลี่ยอย่างน้อย 16 ปี นับจากการค้นพบแหล่งแร่ เพื่อจะเริ่มขั้นตอนการผลิต

ตาลิบันยึดอัฟกานิสถาน พารวย

ทุกวันนี้การผลิตแร่ธาตุในประเทศอัฟกานิสถานแต่ละปี ทำเงินได้เพียง 1 พันล้านดอลลาร์ หรือราว 30 ล้านบาทเท่านั้น อีกทั้งร้อยละ 30-40 ยังถูกถลุงไปกับการคอร์รัปชั่น เช่นเดียวกับการการครอบครองโครงการเหมืองเล็ก ๆ โดยเจ้าพ่อค้ายา หรือตาลิบัน ดังนั้นในมุมมองของชนูโอเวอร์ ตาลิบันมีโอกาสจะใช้อำนาจในการพัฒนากิจการเหมือง แต่สิ่งที่แปลกที่จะเป็นอุปสรรคคือ ตาลิบันต้องเร่งอุทิศสรรพกำลังให้แก่ด้านความมั่นคง และด้านมนุษยธรรม ในขณะที่การหาต่างชาติเข้ามาร่วมลงทุนเป็นเรื่องยากมาก “ใครจะเข้ามาลงทุนในอัฟกานิสถานกันในเมื่อไม่เคยลงทุนมาก่อน สำหรับเอกชนแล้วคงไม่เสี่ยงแน่นอน” ข่านกล่าว

อย่างไรก็ตาม จากการแสดงทีท่าของรัฐบาลจีนที่ต้องการรักษาการติดต่อสื่อสารกับตาลิบันในประเทศอัฟกานิสถาน จึงถูกมองว่า ประเทศจีนจะเข้ามามีบทบาทในประเทศอัฟกานิสถาน ทั้งในแง่ที่เป็นประเทศเพื่อนบ้าน และแรงดึงดูดเรื่องลิเทียม ธุรกิจเหมืองเป็นเรื่องที่ต้องระวัง เพราะหากเหมืองดำเนินการโดยไม่ระมัดระวังแล้ว อาจเกิดหายนะทางนิเวศวิทยา และกระทบต่อประชาชนที่ไม่มีปากมีเสียงอย่างยิ่ง เมื่อรวมถึงความไม่มีเสถียรภาพ จีนอาจไปมองหาที่ภูมิภาคอื่นจะดีกว่า

(https://emdrprofessionaltraining.com/)