18 พฤศจิกายน 2568 พลิกโฉมเกษตรไทย ‘เครดิตสิ่งแวดล้อม’ เครื่องมือสำคัญสู่การเกษตรแบบฟื้นฟู
การเกษตรแบบฟื้นฟู (Regenerative Agriculture) กำลังเป็นทางออกสำคัญในการต่อสู้กับวิกฤตสิ่งแวดล้อมและสภาพอากาศที่เปลี่ยนแปลง บทบาทของ “เครดิตสิ่งแวดล้อม” (Environmental Credits) ถูกจับตามองในฐานะกลไกใหม่ที่ช่วยดึงดูดการลงทุนจากภาคเอกชน และเป็นรายได้เสริมที่จูงใจให้เกษตรกรไทยหันมาปรับเปลี่ยนแนวทางปฏิบัติเกษตรฟื้นฟู พลังขับเคลื่อนการเปลี่ยนแปลง ข้อมูลจากรายงานระดับโลกชี้ว่า ภาคเกษตรกรรมกำลังเผชิญกับแรงกดดันที่เพิ่มขึ้น ในขณะที่ความต้องการอาหารคาดว่าจะเพิ่มขึ้นถึง 50-70% ภายในปี 2593 การเกษตรแบบดั้งเดิมก็เป็นสาเหตุหลักของปัญหาด้านสิ่งแวดล้อม ทั้งการใช้น้ำจืดทั่วโลกประมาณ 70% และการปล่อยก๊าซเรือนกระจกประมาณ 1 ใน 4 ของทั้งหมด การเกษตรแบบฟื้นฟู ซึ่งรวมถึงแนวทางปฏิบัติ เช่น การไถพรวนดินน้อยหรือไม่มีเลย การปลูกพืชคลุมดิน การปลูกพืชหมุนเวียน และวนเกษตร (Agroforestry) ได้รับการพิสูจน์แล้วว่าสามารถ ฟื้นฟูดิน เพิ่มความหลากหลายทางชีวภาพ กักเก็บคาร์บอน และเพิ่มความมั่นคงทางเศรษฐกิจให้กับเกษตรกร ซึ่งเป็นประชากรถึงเกือบ 1 ใน 4 ของแรงงานทั่วโลก
ข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับประเทศไทย
กรมการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศและสิ่งแวดล้อม ประเทศไทยมีนโยบายสนับสนุนการลดก๊าซเรือนกระจกผ่านกลไกตลาดคาร์บอน โดยเฉพาะ “คาร์บอนเครดิตภาคป่าไม้” ซึ่งเป็นที่รู้จักกันดี และกำลังขยายผลไปสู่ “คาร์บอนเครดิตภาคเกษตร”
สำนักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม (สผ.) อยู่ระหว่างการพัฒนาและส่งเสริมเครื่องมือทางเศรษฐศาสตร์เพื่อการอนุรักษ์ความหลากหลายทางชีวภาพ เช่น “เครดิตความหลากหลายทางชีวภาพ (Biodiversity..Credits)” เพื่อดึงดูดเงินทุนเอกชนมาสนับสนุนพื้นที่อนุรักษ์และการปฏิบัติที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมของเกษตรกร (อ้างอิง: ข้อมูล สผ. และกลไกที่เกี่ยวข้องกับความหลากหลายทางชีวภาพ)
ความท้าทายในไทย การนำเครดิตสิ่งแวดล้อมมาใช้ในไทยยังเผชิญความท้าทายที่คล้ายคลึงกับระดับโลก ได้แก่
- ความไม่แน่นอนของรายได้: ตลาดเครดิตสิ่งแวดล้อมยังอยู่ในช่วงเริ่มต้น
- ความซับซ้อนของการวัดผล: การวัดผล การรายงาน และการทวนสอบ (MRV) ที่ซับซ้อนและมีค่าใช้จ่ายสูง อาจทำให้เกษตรกรรายย่อยไม่กล้าเข้าร่วม
- การเข้าถึงข้อมูลและเทคโนโลยี: ข้อมูลเกี่ยวกับสถานะของทุนทางธรรมชาติ (Natural..Capital)
ยังไม่เพียงพอ และการเข้าถึงเทคโนโลยีที่แม่นยำยังมีข้อจำกัด
ผลลัพธ์ทางสิ่งแวดล้อมเช่นเดียวกับที่เกิดขึ้นในโครงการนำร่องต่างๆ จะช่วยยกระดับเครดิตสิ่งแวดล้อมจากแนวคิดเฉพาะกลุ่มให้เป็นเครื่องมือกระแสหลักสำหรับการเกษตรแบบฟื้นฟู ซึ่งจะให้ประโยชน์ทั้งต่อธรรมชาติ เกษตรกร และชุมชนในประเทศไทย
ที่มา : www.bangkokbiznews.com (https://www.bangkokbiznews.com/environment/1207585)