29 เมษายน 2568 รู้จัก ‘PES’ กลไกเศรษฐกิจรักษาป่า-ลดไฟป่า ให้ผู้ได้รับประโยชน์จ่ายค่าตอบแทนระบบนิเวศ
กระแสคาร์บอนเครดิตทำให้สังคมมองป่าในมุมเดียวคือเป็นแหล่งกักเก็บคาร์บอน แต่แท้จริงแล้ว ป่าเป็นแหล่งผลิตขนาดใหญ่ เช่น ให้อาหาร น้ำสะอาด อากาศดี เราจึงควรมีกลไกให้ผู้ที่ได้รับประโยชน์จากสิ่งเหล่านี้มารักษาธรรมชาติไว้ให้ไม่เสื่อมโทรม
สำหรับ Payment for Ecosystem Services เป็นแนวคิดทางเศรษฐกิจที่ผู้ได้รับประโยชน์จากการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม จ่ายเงินหรือสนับสนุนทรัพยากรให้แก่ผู้ที่ดูแลระบบนิเวศ ซึ่งตรงข้ามกับแนวคิดของตลาดคาร์บอนที่ผู้ก่อมลพิษ
เป็นผู้จ่าย
อีกทั้ง ยังเป็นการแก้ปัญหาเชิงโครงสร้างของประเทศไทย ที่มีทรัพยากรเงินและบุคลากรภาครัฐอยู่อย่างจำกัด และมักติดขัดเรื่องกฎระเบียบทำให้การทำงานเชิงป้องกันล่าช้า ในต่างประเทศ แนวคิดนี้ถูกพัฒนามานานกว่า 30 ปี ตัวอย่างที่เห็นได้ชัดคือ รัฐบาลอังกฤษพัฒนาแนวคิด Natural Capital หรือการมองธรรมชาติในฐานะ “สินทรัพย์ทางเศรษฐกิจ”
ที่มีมูลค่าแท้จริง ไม่ว่าจะเป็นป่าไม้ แม่น้ำ หรือระบบนิเวศต่าง ๆ โดยกระทรวงการคลังเป็นผู้ขับเคลื่อนการเก็บเงินจากผู้ได้รับประโยชน์จากการอนุรักษ์ เช่น บริษัทที่ปล่อยคาร์บอนสามารถจ่ายเงินให้โครงการปลูกป่า บริษัทน้ำดื่มจ่ายเงินให้เกษตรกรเพื่อไม่ใช้สารเคมีที่ปนเปื้อนแหล่งน้ำต้นทาง เมืองใหญ่จ่ายเงินให้โครงการฟื้นฟูพื้นที่สีเขียวเพื่อลดความเสี่ยงจากน้ำท่ว