9 สิงหาคม 2564 จารึกโบราณชี้ชาวบาบิโลนใช้สามเหลี่ยมคำนวณพื้นที่ได้ก่อนไพทากอรัสนับพันปี
ที่มา:
https://www.bbc.com/thai/international-58139881
นักคณิตศาสตร์ชาวออสเตรเลียค้นพบจารึกโบราณเก่าแก่ 3,700 ปี ซึ่งแสดงให้เห็นว่าชาวอาณาจักรบาบิโลเนีย (Babylonia) ผู้ทรงอำนาจและมีวิทยาการระดับสูงในช่วง 1,900-1,600 ปีก่อนคริสตกาล สามารถคิดค้นและใช้วิธีคำนวณพื้นที่ด้วยสามเหลี่ยมมุมฉากได้ก่อนไพทากอรัส (Pythagoras) นักปราชญ์ชาวกรีกที่ได้ชื่อว่า เป็นเจ้าของทฤษฎีบทเรขาคณิตดังกล่าวนับพันปี
ดร. แดเนียล แมนส์ฟีลด์ จากมหาวิทยาลัยนิวเซาท์เวลส์ (UNSW) ประเทศออสเตรเลีย เผยผลการค้นพบข้างต้นในวารสาร Foundations of Science โดยระบุว่า แผ่นจารึกทรงกลมแบน Si.427 ซึ่งมีการขุดพบที่ประเทศอิรักเมื่อปี ค.ศ. 1894 และถูกทิ้งไว้ในพิพิธภัณฑ์โบราณคดีนครอิสตันบูล ประเทศตุรกีนานกว่าร้อยปี นับเป็นหลักฐานของการใช้ทฤษฎีบทไพทากอรัสที่เก่าแก่ที่สุดของโลก ซึ่งมีมาก่อนที่ไพทากอรัสจะเกิดถึง 1,100 ปี
จารึก Si.427 ทำจากดินโคลนและเขียนด้วยอักษรลิ่มคูนิฟอร์ม เชื่อว่าเป็นบันทึกที่ช่างรังวัดที่ดินทำขึ้น ระหว่างจัดสรรพื้นที่เพื่อขายที่ดินแปลงหนึ่ง โดยช่างรังวัดแสดงการคำนวณเพื่อให้ทราบขอบเขตของที่ดินรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้าได้อย่างแม่นยำ ซึ่งตัวเลขและรูปทรงที่ปรากฏบนจารึกเป็นการคำนวณโดยใช้ทฤษฎีบทของไพทากอรัสอย่างชัดเจน
ผู้เรียนวิชาคณิตศาสตร์ขั้นพื้นฐานต่างรู้จักทฤษฎีบทของไพทากอรัสกันเป็นอย่างดี โดยใจความสำคัญมีอยู่ว่า สี่เหลี่ยมจัตุรัสที่มีขนาดเท่ากับความยาวของด้านยาวที่สุดบนสามเหลี่ยมมุมฉาก จะมีพื้นที่เท่ากับผลรวมของสี่เหลี่ยมจัตุรัสแบบเดียวกัน ซึ่งมีขนาดเท่ากับความยาวของสองด้านที่เหลือบนสามเหลี่ยมมุมฉากนั้น หรือสามารถเขียนเป็นสูตรคณิตศาสตร์ได้ว่า a2 + b2 = c2
ผู้วิจัยคาดว่าในยุคที่ชาวบาบิโลนคิดค้นและใช้งานทฤษฎีบทไพทากอรัสกันแพร่หลายนั้น อู่อารยธรรมแถบเมโสโปเตเมียหรือทางตะวันตกเฉียงใต้ของทวีปเอเชียแห่งนี้ กำลังมีสังคมที่ก้าวหน้าในแง่ของการแสวงหาความรู้ทางคณิตศาสตร์ และเอกชนเริ่มครอบครองเป็นเจ้าของที่ดินกันมากขึ้น
“การที่จารึกมีทรงกลมแบนแสดงว่า มันเป็นสิ่งของที่ต้องใช้ถือไว้ในมือเป็นส่วนใหญ่ คนในยุคนั้นอาจกำเอาดินโคลนขึ้นมาแล้วบันทึกการคำนวณพื้นที่ลงไปทันที ขณะที่กำลังสำรวจรังวัดที่ดินแห่งนั้นอยู่” ดร. แมนส์ฟีลด์กล่าว ก่อนที่จะมีการค้นพบจารึก Si.427 นี้ ทีมวิจัยของดร.แมนส์ฟีลด์เคยศึกษาจารึกจากยุคบาบิโลเนียอีกแผ่นหนึ่ง ซึ่งมีชื่อว่า Plimpton 322 โดยพบเป็นตารางแสดงเลข 3 ตัวหลายชุด ที่สัมพันธ์กับแต่ละด้านของสามเหลี่ยมมุมฉากตามทฤษฎีบทไพทากอรัส ซึ่งสามารถใช้เลขหลายชุดดังกล่าวเป็นหลักในการคำนวณพื้นที่หรือการก่อสร้างอาคารได้