8 มิถุนายน 2564 เที่ยววัดลีเมืองพะเยา ชมประวัติศาสตร์การขับถ่าย ถานพระโบราณอายุร่วม 700 ปี

ที่มา:

https://www.thairath.co.th/news/local/north/2110662

ที่พิพิธภัณฑ์เวียงพยาว (วัดลี) ต.เวียง อ.เมืองพะเยา จ.พะเยา อนุรักษ์โบราณวัตถุ และศิลปวัตถุภายในพิพิธภัณฑ์เวียงพยาวกว่าหมื่นชิ้น ซึ่งแต่ละชิ้นมีอายุตั้งแต่ 100 ปีกว่า จนถึง 600-700 ปี หรือกว่าพันปีซึ่ง 1 ในหลายหมื่นชิ้น ท่านเจ้าคุณพระวิมลญาณมุนี (ครูบาบุญชื่น) เจ้าอาวาสวัดลี รองเจ้าคณะจังหวัดพะเยา เป็นผู้ก่อตั้งพิพิธภัณฑ์เวียงพยาว จัดแสดงให้ประชาชนได้มาชม หนึ่งในของเก่าที่สะสมนั้นเป็นหลักฐานทางประวัติศาสตร์ที่หาดูได้ยาก และไม่ค่อยพบเห็นกันมาก่อน คือ ถานพระ หรือส้วมหิน ที่สร้างขึ้นมาด้วยการแกะสลักด้วยแผ่นหินทรายทั้งแผ่น มีรูปร่างลักษณะยาวรี เจาะรูตรงกลาง มีร่องทางน้ำไหลทิ้ง เพื่อแยกอุจจาระกับปัสสาวะออกจากกัน มีขนาดหนา 4-5 นิ้ว กว้างตั้งแต่ขนาด 50 ซม. ถึง 1.50 ม. ยาวรี 1-2 ม. มีอายุศตวรรษที่ 20 หรือราว 600-700 ปี การสร้างถานพระ หรือส้วมหิน เป็นช่างสกุลพะเยาเป็นผู้สร้างและแกะสลัก เพื่อถวายให้แก่พระเถรานุเถระชั้นผู้ใหญ่ใช้ในการขับถ่ายในสมัยโบราณ โดยพระชั้นผู้น้อย หรือชาวบ้านสามัญชนไม่มีสิทธิ์ได้ใช้ นอกจากคนมีฐานะในสมัยโบราณเท่านั้นจะได้ใช้ โดยถานพระใช้เป็นเหมือนกับส้วมสำหรับขับถ่ายหนัก ในสมัยโบราณจะขุดหลุมลึกเป็นวงกลม หรือสี่เหลี่ยม แล้วเอาถานพระ หรือส้วมหินนำมาวางปิดไว้บนปากหลุม แล้วทำเป็นห้องส้วมปิดล้อมด้วยแผ่นไม้ หรือใบตองตึง เพื่อใช้เป็นห้องสุขา ซึ่งถือว่าถานพระ หรือส้วมหินยุคโบราณ ใช้ในตอนนั้นถือว่าทันสมัยที่สุด เมื่อเทียบกับยุคสมัยนี้ คล้ายโถส้วมซึม หรือชักโครก