28 เมษายน 2565 น่าห่วง 14 ตัวสุดท้าย โลมาอิรวดีทะเลสาบสงขลา
ที่มา: https://news.thaipbs.or.th/content/314976
ผศ.ดร.ธรณ์ ธำรงนาวาสวัสดิ์ รองคณบดีคณะประมง มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ (มก.) โพสต์ข้อมูลผ่านทางเฟซบุ๊ก Thon Thamrongnawasawat ระบุถึงสถานการณ์โลมาอิรวดี โลมาน้ำจืดที่หายากของไทยว่า หลังจากการสำรวจเมื่อ 30 ปีก่อนพบว่ามีโลมาอิรวดีมากว่า 100 ตัว แต่ในปัจจุบัน ประเทศไทยพบเหลือเพียงแค่ 14 ตัวเท่านั้น และเป็นโลมาฝูงสุดท้ายที่เหลือรอดชีวิตแล้วในทะเลสาบสงขลา
เมื่อ 6,000 ปีก่อน โลมาอิรวดี สัตว์เฉพาะเขตอินโดแปซิฟิก หากินตามชายฝั่งไปทั่ว มีโลมาอิรวดีฝูงหนึ่งเข้ามาอยู่ในทะเลเหนือแผ่นดินพัทลุง สงขลา ระดับน้ำทะเลเริ่มลดต่ำลง จนทะเลกลายเป็นทะเลสาบ เหลือเพียงช่องแคบ ๆ ที่ยังเชื่อมต่ออยู่กับทะเลข้างนอก แต่โลมาอิรวดียังมีความสุขอยู่ในทะเลสาบ ที่นี่ไม่มีผู้ล่า ลูก ๆ ยังมีปลากินเยอะแยะเลย ทะเลสาบสงขลาในสมัยก่อนที่สมบูรณ์สุดขีด โลมาอิรวดี ออกลูกหลานจนเป็นร้อย ๆ ตัว แล้วมนุษย์ก็เข้ามา สมัยก่อนความต้องการไม่มาก โลมาอริวดี ยังมีความสุข พวกเธอว่ายไล่เลาะเลียบเรือลำน้อยของชาวประมงอยู่ด้วยกันได้ ทว่าคนมีมากขึ้นจับปลามากขึ้น ยังมีการปล่อยปลาบึกลงในทะเลสาบ เพื่อเป็นสัตว์เศรษฐกิจใหม่ ทำให้เครื่องมือประมงเปลี่ยนไป มุ่งหวังจับปลาบึก โลมากับปลาบึกขนาดใกล้เคียงกัน โลมาอิรวดี ไม่เคยรู้จักเครื่องมือชนิดใหม่ หลบไม่เป็นหนีไม่รอด โลมาหายใจด้วยปอด โลมาติดอวนจมน้ำตาย หลังจากนั้น จำนวนตายเริ่มลดลง ไม่ใช่เพราะเราแก้ปัญหาได้ แต่เป็นเพราะโลมาอิรวดีลดลง จนไม่มีเหลือให้ตายยังรวมถึงปัญหาอื่นๆ เช่น ปลาที่เป็นอาหารถูกจับจนเหลือน้อย น้ำตื้นมากขึ้นจากตะกอนที่ไหลมาจากการเปิดหน้าดิน จนถึงเลือดชิด ประชากรเหลือน้อยมาก ผสมพันธุ์กันเอง แต่ละปัญหานำพามาสู่เลข 14 และอาจเป็น 14 สุดท้ายที่จะสูญสิ้นในรุ่นเราตายหมดสิ้นสูญพันธุ์
นายโสภณ ทองดี อธิบดีกรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง (ทช.) กล่าวว่า ศูนย์วิจัยทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่งอ่าวไทยตอนล่าง สำรวจประชากรโลมาอิรวดี ทั้งโดยวิธีสำรวจทางเรือ สำรวจทางอากาศโดยเครื่องบินเล็กปีกตรึง และอากาศยานไร้คนขับ (Drone) ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2558-2564 มีแนวโน้มลดลง โดยในปี พ.ศ. 2558 มีรายงานการพบประมาณ 27 ตัว แต่ปัจจุบันปี พ.ศ.2565 มีจำนวนเหลืออยู่ประมาณ 15-20 ตัว นอกจากนี้ ยังจำเป็นต้องสำรวจศึกษา วิจัย เกี่ยวกับการผสมกันแบบเลือดชิดในกลุ่มโลมาทะเลสาบสงขลา การฟื้นฟูสภาพแวดล้อมในทะเลสาบ แก้ปัญหาการเกิดมลพิษ การตื้นเขิน และเพิ่มปริมาณสัตว์น้ำ ซึ่งเป็นอาหารของโลมาอิรวดี รวมทั้งสร้างศูนย์ช่วยเหลือ และพยาบาลสัตว์ทะเล เพิ่มประสิทธิภาพการช่วยเหลือพร้อมอุปกรณ์การปฏิบัติ
โลมาอิรวดี จัดเป็นสัตว์ป่าคุ้มครองตาม พ.ร.บ. สงวนและคุ้มครอง พ.ศ. 2535 นอกจากนี้ ยังเป็นสัตว์ที่ได้รับการคุ้มครองตามข้อตกลงระหว่างประเทศ โดยในการประชุม CITES ครั้งที่ 13 เมื่อปี พ.ศ. 2546 ประเทศไทยได้เสนอให้โลมาอิรวดีเป็นสัตว์ป่าคุ้มครองบัญชีที่ 1 อันมีผลทำให้โลมาอิรวดีได้รับความคุ้มครองสูงสุดในระดับนานาชาติ ข้อมูลจากรายงานการเกยตื้นของโลมาอิรวดีในทะเลสาบสงขลา ตั้งแต่เดือน เม.ย. 2549-มี.ค. 2565 พบโลมาอิรวดีเดยตื้นตายทั้งหมด 94 ตัว สาเหตุมาจากการติดเครื่องมือประมง และป่วย โดยพื้นที่ส่วนใหญ่ยังอยู่ใน จ.สงขลา และพัทลุง