27 พฤษภาคม 2563 บริหารน้ำแบบประณีต เก็บทุกหยดใช้ทุกหยาด

ที่มา: https://www.dailynews.co.th/article/776532

กรมอุตุนิยมวิทยาประกาศว่า ประเทศไทยเข้าสู่ฤดูฝนปี ๒๕๖๓ นับแต่วันที่ ๑๘ พ.ค. ๖๓ และปริมาณฝนปีนี้จะน้อยกว่าค่าปกติร้อยละ ๕ เปรียบเทียบกับปีที่แล้ว ซึ่งถือได้ว่าปริมาณฝนปีนี้จะดีกว่าปีที่แล้ว การบริหารจัดการน้ำในอ่างเก็บน้ำขนาดใหญ่ ขนาดกลาง ภายใต้ความรับผิดชอบของกรมชลประทาน การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย กรมทรัพยากรน้ำ และกรมพัฒนาพลังงานทดแทนและอนุรักษ์พลังงาน จึงเป็นเรื่องสำคัญที่ สทนช. ได้ดำเนินการปรับปรุงเกณฑ์ใหม่ เพื่อเป็นคู่มือให้หน่วยงานดังกล่าวทะยอยใช้บริหารจัดการน้ำตั้งแต่ปี ๒๕๖๒ เดิมทีเกณฑ์การบริหารจัดการน้ำในอ่างเก็บน้ำของเขื่อนขนาดใหญ่และขนาดกลาง อาศัยสถิติปริมาณน้ำย้อนหลังหลายสิบปีมาเป็นค่าเฉลี่ย เพื่อกำหนดเกณฑ์ปฏิบัติการอ่างเก็บน้ำ (Rule Curve) ทั้งในกรณีน้ำมากและน้ำน้อย ซึ่งเป็นเกณฑ์ที่ค่อนข้างตายตัว อาจเหมาะสมกับในช่วงระยะเวลาก่อนๆ ที่การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศไม่มากนัก การใช้ประโยชน์ที่ดินและการขยายตัวของชุมชนก็ไม่มากเท่าปัจจุบัน แต่เกณฑ์ใหม่ที่เพิ่มเติมคือ อาศัยข้อมูลสถิติ เงื่อนไขการใช้น้ำ ขีดความสามารถในการรองรับของลำน้ำด้านท้ายน้ำที่เป็นปัจจุบัน บวกด้วยเกณฑ์ปฏิบัติการอ่างเก็บน้ำแบบระยะสั้น (Dynamic Rule Curve) ของปีนั้นๆ ตามการคาดการณ์สภาพภูมิอากาศ ซึ่งเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วทุกปี

เกณฑ์การบริหารจัดการน้ำในอ่างเก็บน้ำมีความยืดหยุ่น และสอดคล้องกับสภาพที่เป็นจริงในทุกมิติมากขึ้น ทำให้การบริหารจัดการน้ำมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น เก็บกักน้ำต้นทุนได้ดียิ่งขึ้น เช่นเดียวกับมีส่วนช่วยให้ประหยัดการใช้น้ำ ภายใต้การบริหารจัดการน้ำเกณฑ์ใหม่ ยังมีวัตถุประสงค์เพิ่มเติมอีกประการ คือ การบริหารจัดการน้ำในฤดูฝน เพื่อให้มีน้ำใช้ถึงฤดูแล้งไปจนถึงฝนทิ้งช่วงในฤดูฝนยาวถึง ๒ – ๓ เดือน “แต่ก่อนการบริหารจัดการน้ำในอ่างเก็บน้ำ เราอาจเพื่อช่วงฝนทิ้งช่วงในฤดูฝน ๑ เดือน แต่สภาพการณ์ที่เป็นอยู่อาจต้องยาว ๓ – ๔ เดือน เป็นการลดผลกระทบการเพาะปลูกในฤดูฝนที่อาจมีฝนทิ้งช่วงยาว แต่เรายังมีน้ำต้นทุนคอยประคับประคองไม่ให้เสียหายมากนักได้” ดร.สมเกียรติกล่าว การปรับปรุงเกณฑ์บริหารจัดการน้ำในอ่างเก็บน้ำ จึงเป็นการบริหารจัดการน้ำแบบประณีต ยืดหยุ่นสูง และได้ประโยชน์มากขึ้นต่อทุกฝ่าย เป็นการทำงานในเชิงรุกของ สทนช. ท่ามกลางปัญหาน้ำที่มีความเปราะบางกว่าในอดีตมากมาย