26 กุมภาพันธ์ 2566 EU Green Deal จับตาภาษีพลาสติกของสหภาพยุโรป
ที่มา : https://www.posttoday.com/post-next/be-greener/691053
ในยุคที่ทั่วโลกต่างตระหนักถึงปัญหาขยะพลาสติก ทำให้ประเทศต่างๆ ในทวีปยุโรปเริ่มมีการออกกฎหมายเพื่อจัดเก็บ “ภาษีพลาสติก” เริ่มตั้งแต่การจัดเก็บภาษีหรือค่าธรรมเนียมถุงพลาสติก ดังจะเห็นได้จากการประกาศใช้ระเบียบเพื่อควบคุมการใช้ด้วยถุงพลาสติกหูหิ้วชนิดบางของสหภาพยุโรปเมื่อปีพ.ศ. 2558 (Directive (EU) 2015/720 amending Directive 94/62/EC as regards reducing the consumption of lightweight plastic carrier bags) ที่ห้ามประเทศสมาชิกแจกถุงพลาสติกหูหิ้วกับผู้บริโภค เพื่อควบคุมปริมาณขยะพลาสติกที่เกิดจากถุงพลาสติก
ภายใต้ European Green Deal ในปี 2562 สหภาพยุโรปได้จัดทำแผนปฏิบัติการเศรษฐกิจหมุนเวียนของสหภาพยุโรป (The EU’s Circular Economy Action Plan) ซึ่งมีการระบุที่จะใช้มาตรการภาษีกับพลาสติกและบรรจุภัณฑ์พลาสติกที่รีไซเคิลไม่ได้ ประจวบกับผลกระทบทางเศรษฐกิจจากการแพร่ระบาดของไวรัสโควิด-19 ทำให้สหภาพยุโรปมองว่า การเก็บภาษีพลาสติกจะเป็นเครื่องมือที่ช่วยแก้ปัญหาขยะพลาสติกพร้อมๆ ไปกับการสร้างแหล่งรายได้ใหม่ในการฟื้นฟูสภาพเศรษฐกิจของสหภาพยุโรป อย่างไรก็ดีเพื่อมิให้ภาษีพลาสติกส่งผลกระทบต่อผู้ประกอบการและประชาชนในประเทศสมาชิกมากเกินไป สหภาพยุโรปจึงออกข้อกำหนดในการจัดเก็บภาษีพลาสติกในลักษณะการเก็บเงินสนับสนุนหรือเงินสมทบ (Plastics Contribution) จากประเทศสมาชิก มิได้เป็นการจัดเก็บภาษีจากผู้ผลิตโดยตรง แต่เปิดให้ประเทศสมาชิกสามารถออกกฎหมายภายในประเทศเพื่อจัดเก็บภาษีพลาสติกจากผู้ผลิตได้
ภาษีพลาสติกของสหภาพยุโรปพิจารณาจากปริมาณขยะพลาสติกที่รีไซเคิลไม่ได้ที่แต่ละประเทศสร้างขึ้นซึ่งมีการรายงานข้อมูลสถิติอยู่แล้วผ่านฐานข้อมูล Eurostat และเริ่มจัดเก็บภาษีพลาสติกนี้ตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม 2564 เป็นต้นมา การเก็บภาษีหรือเงินสนับสนุนดังกล่าวคำนวณจากอัตราประเมินเบื้องต้นอยู่ที่ 0.80 ยูโรต่อกิโลกรัมของน้ำหนักขยะพลาสติกที่ไม่สามารถรีไซเคิลได้ ทั้งนี้ จะมีกลไกปรับลดเงินสนับสนุนสำหรับประเทศสมาชิกบางประเทศที่มีระดับการพัฒนาเศรษฐกิจที่ต่ำกว่าค่าเฉลี่ยของประเทศสมาชิก
ประเทศสมาชิกมีทางเลือกในการดำเนินการ ดังนี้
ทางเลือกที่ 1 ประเทศสมาชิกจ่ายเงินสมทบจากงบประมาณแผ่นดินของตนเอง โดยไม่คำนึงว่าได้จัดตั้งระบบจัดเก็บภาษีระดับชาติขึ้นหรือไม่ ยกตัวอย่างเช่น ออสเตรียและเบลเยียมจ่ายเงินสนับสนุนนี้จากงบประมาณของประเทศ
ทางเลือกที่ 2 ประเทศสมาชิกออกแบบกฎหมายภาษีของตนเอง (ภาษีพลาสติก) และจัดตั้งระบบเพื่อจัดเก็บภาษีพลาสติกโดยเก็บภาษีจากผู้เสียภาษีเฉพาะราย (แต่ละประเทศกำหนดคำจำกัดความของผลิตภัณฑ์ที่ต้องเสียภาษี กลไกในการเก็บภาษี ตัวเลือกการขอคืน ฯลฯ ด้วยตนเอง)