16 พฤศจิกายน 2566 “เอเลี่ยนสปีชีส์” ต้นเหตุอันดับ 1 ความสูญเสียความหลากหลายทางชีวภาพแต่ก็ไม่ใช่วายร้ายเสมอไป

ที่มา : MGR Online (https://mgronline.com/science/detail/9660000102868)

จากกระแสการพบ “อีกัวน่าเขียว” ที่ อำเภอพัฒนานิคม จังหวัดลพบุรี และที่ อำเภอชะอำ จังหวัดเพชรบุรี ซึ่งได้สร้างความเดือดร้อนให้แก่ประชาชนที่อาศัยอยู่ในบริเวณดังกล่าว ด้วยการเข้าทำลายพืชผลทางการเกษตร ทำให้เจ้ากิ้งก่าต่างถิ่นหนึ่งในเอเลี่ยนสปีชีส์ของประเทศไทย อาจจะสร้างผลกระทบที่เพิ่มมากขึ้นต่อระบบนิเวศได้ในอนาคต MGROnline..Science จึงขอพาไปทำความรู้จักกับความหมายของ “เอเลี่ยนสปีชีส์ ” (Alien..Species)..ที่ถือได้ว่าเป็นภัยคุกคามต่อความหลากหลายทางชีวภาพของทั่วโลก เอเลียนสปีชีส์เป็นคำเรียกของสิ่งมีชีวิตสัตว์หรือพืชที่เป็น “ชนิดพันธุ์ต่างถิ่น” (introduced species)..คือ สิ่งมีชีวิตที่ไม่เคยปรากฎมาก่อนในถิ่นใดถิ่นหนึ่ง แต่ถูกนำเข้ามาจากถิ่นอื่น และสิ่งมีชีวิตเหล่านี้อาจสามารถดำรงชีวิตอยู่และสืบพันธุ์ได้หรือไม่ ขึ้นอยู่กับความเหมาะสมของปัจจัยแวดล้อมและการปรับตัวของชนิดพันธุ์นั้นๆ

         เมื่อสิ่งมีชีวิตต่างถิ่นได้พบกับสภาพแวดล้อมแห่งนั้นเหมาะต่อการเจริญเติบโต เช่น การมีอาหารสมบูรณ์ ไม่มีกลไกทางธรรมชาติ หรือศัตรูในธรรมชาติที่ในการควบคุมประชากรชนิดพันธุ์ต่างถิ่น ก็จะสามรถขายพันธุ์และแพร่กระจายพันธุ์ได้ดี เหมือนอย่างเช่น อีกัวน่าเขียว ที่พบในพื้นที่ จ.ลพบุรี และ เพชรบุรี ซึ่งสามารถสร้างและขยายอิทธิพลในพื้นที่อยู่อาศัยใหม่ จนเกิดผลกระทบต่อสภาพแวดล้อมรอบตัวข้อมูลการศึกษาจากการประเมินระบบนิเวศแห่งสหัสวรรษ (Millennium..Ecosystem..Assessment 2005) ได้ระบุว่า …. “เอเลียนสปีชีส์ ถือเป็นสาเหตุอันดับ 1 ที่ทำให้เกิดความสูญเสียความหลากหลายทางชีวภาพ หากไม่นับการบุกรุกพื้นที่ธรรมชาติโดยมนุษย์” ชนิดพันธุ์ต่างถิ่นสามารถแบ่งได้ตามบทบาทที่มีต่อระบบนิเวศและสิ่งแวดล้อมออกได้เป็น 2 ประเภท

1. ชนิดพันธุ์ต่างถิ่น ประเภทที่ไม่รุกราน (Non invasive)

2. ชนิดพันธุ์ต่างถิ่น ประเภทที่รุกราน (Invasive alien species, IAS)