15 ธันวาคม 2568 นวัตกรรมบ้านผึ้งโพรง ลดขั้นตอนและเพิ่มปริมาณของผลผลิตสำหรับเกษตรกรผู้เลี้ยงผึ้งโพรง

ผึ้งโพรง เป็นผึ้งพื้นเมืองชนิดหนึ่งที่มีอยู่ในทุกภาคของประเทศไทย ช่วยผสมเกสรพืชตามธรรมชาติและพืชผลทางการเกษตร สามารถสร้างความหลากหลายทางชีวภาพได้ ตัวเล็กกว่าผึ้งพันธุ์แต่โตกว่าผึ้งมิ้ม เป็นผึ้งที่มีวิวัฒนาการสูงกว่าผึ้งมิ้มและผึ้งหลวง โดยธรรมชาติจะสร้างรังด้วยการสร้างรวงรังซ้อนกันเป็นชั้นๆ อยู่ในโพรงหิน โพรงไม้หรือโพรงดิน โดยมีปากทางออกค่อนข้างเล็กแต่ภายในกว้างพอที่จะสร้างรังได้ ชอบสร้างรังในที่มืดมิดชิด มีอัตราการแยกรังค่อนข้างบ่อย

หากใครสนใจที่จะเลี้ยงผึ้งโพรง ขอแนะนำผลงานการออกแบบบ้านผึ้งโพรงที่สุดเยี่ยมมากๆ เป็นโครงการการร่วมมือของ ผศ.ดร.กันยพัชร์ ธนกุลวุฒิโรจน์ อาจารย์ดวงใจ ลิ้มศักดิ์ศรี จากคณะศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา และ ผศ.มรกต วรชัยรุ่งเรือง คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ ร่วมกับ คุณธัญลักษณ์ กำเนิดฤทธิ์ เจ้าของสวนมะพร้าวน้ำหอม จังหวัดระนอง ประโยชน์เพื่อลดขั้นตอนและเพิ่มปริมาณของผลผลิตสำหรับเกษตรกรผู้เลี้ยงผึ้งโพรง โดยสร้างฐานให้ความรู้ใหม่ในพื้นที่ขยายผลจากศูนย์เรียนรู้การเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตสินค้าเกษตร (ศพก.) จังหวัดระนอง คณะผู้ดำเนินการโครงการสร้างบ้านผึ้งโพรง เพื่อต้องการลดขั้นตอนและเพิ่มปริมาณของผลผลิต ทั้งนี้ เพราะผลิตภัณฑ์จากผึ้งโพรงเป็นผลิตภัณฑ์ธรรมชาติสามารถเก็บไว้ได้นาน ราคาจำหน่ายสูง เป็นที่ต้องการของตลาดทั้งในประเทศและต่างประเทศ

การเลี้ยงผึ้งโพรง แนะนำให้เลือกสถานที่สำหรับตั้งของรังผึ้งโพรงนั้น ควรจะอยู่ในที่ร่มรื่นแสงสว่างส่องร่ำไร เช่น ใต้ต้นไม้ ลมพัดไม่แรง มีแหล่งน้ำสะอาด จำเป็นต้องมีอยู่ใกล้และแหล่งอาหารต้องอุดมสมบูรณ์ เช่น ดอกไม้ผลต่างๆ ดอกไม้ป่า ดอกวัชพืช และดอกพืชไร่ ประการที่สำคัญคือจะต้องไม่อยู่บริเวณที่มีการเปิดแสงไฟตลอดคืน เพราะผึ้งโพรงออกมาเล่นแสงไฟเป็นเหตุให้ผึ้งไม่ได้พักผ่อนจะทำให้มีอายุสั้น

ทีมนักวิจัย พบว่าในกระบวนการเลี้ยงและเก็บผลผลิตจากผึ้งโพรงนั้นเกษตรกรผู้เลี้ยงมีกระบวนการหลายขั้นตอนและมีผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมในการพ่นควันตลอดไปจนถึงการเก็บผลผลิตที่อาจโดนผึ้งต่อยได้ง่าย นวัตกรรมสร้างบ้านให้ผึ้งโพรง ผลิตภัณฑ์ชิ้นนี้จึงเกิดขึ้นโดยมีจุดประสงค์ให้ผู้เลี้ยงสามารถบีบน้ำผึ้งจากตัวบ้านได้เลยโดยไม่ต้องอาศัยควันไปพ่น ที่สุดยอดคือผึ้งไม่ต้องสร้างรังใหม่สามารถผลิตน้ำผึ้งได้ต่อเนื่องสำหรับส่วนประกอบที่นำมาสร้างรังผึ้งนั้นเป็นวัสดุที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมคือไม้ ที่มีอยู่มากมายในภูมิภาคนั้นๆ มีต้นทุนที่ต่ำกว่าราคาตลาดในประเทศและต่างประเทศ ถือเป็นนวัตกรรมท้องถิ่นเพื่อเศรษฐกิจฐานรากที่สร้างอาชีพสร้างรายได้ให้กับชุมชน กลุ่มเกษตรเลี้ยงผึ้งโพรงสามารถนำไปผลิตและออกจำหน่ายในท้องตลาดได้

ที่มา : https://www.khaosod.co.th (https://www.khaosod.co.th/technologychaoban/smart-agriculture/article_248492)