13 ตุลาคม 2568 Adaptation ธรรมชาติเกินเยียวยา…แต่เรายังมีโอกาสเรียนรู้ที่จะอยู่กับมัน
“วันนี้คงต้องตั้งคำถามกันก่อนว่าเราจะสู้กับธรรมชาติ หรือเราจะอยู่กับธรรมชาติ ผมยังไม่เคยเห็นใครหรือประเทศไหน เอาชนะธรรมชาติได้ สิ่งที่ทำได้คือเรียนรู้ที่จะอยู่กับมัน และปรับตัวให้เข้ากับความเปลี่ยนแปลง” คุณวราวุธ ศิลปอาชา หัวหน้าพรรคชาติไทยพัฒนา อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม และอดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ เริ่มเปิดพื้นที่พูดคุยเรื่อง Global..Adaptation การ “ปรับตัว” ของมนุษย์ท่ามกลางวิกฤตภูมิอากาศที่ทวีความรุนแรงขึ้นทุกปี ประเด็นสำคัญที่ถูกพูดถึงบนเวที SX Talk Stage ภายในงาน Sustainability Expo 2025 (SX 2025)
Adaptation สำคัญไม่แพ้ Mitigation วันนี้เสียงเตือนจากธรรมชาติ ผลกระทบของ Climate Change กระตุ้นให้คนเราต้อง “ปรับตัว” อย่างเร่งด่วน แล้วทำไมหลายประเทศยังคงให้ความสำคัญกับ “Mitigation” หรือการลดปัญหาสิ่งแวดล้อม เช่น ลดคาร์บอนฟุตพริ้นต์ ลดมลพิษในอากาศ ซึ่งเป็นเพียง 50% ของคำว่า Climate Change คุณวราวุธตั้งคำถาม พร้อมยอมรับว่าสิ่งที่ประเทศไทยและโลกยังพูดถึงกันน้อย คือคำว่า “Adaptation” หรือการปรับตัว ในภาพใหญ่ของการปรับตัว กลุ่มที่ต้องการการสนับสนุนมากที่สุดกลับเป็นกลุ่มที่พร้อมน้อยที่สุด นั่นคือ “กลุ่มเปราะบาง” อย่างผู้สูงอายุ เด็กเล็ก คนพิการ และผู้มีรายได้น้อย ซึ่งล้วนใช้ชีวิตอยู่ในโครงสร้างที่ไม่ได้ออกแบบมาให้รับมือกับวิกฤตโลกร้อน ฉะนั้น ในฐานะอดีตรัฐมนตรีว่าการพัฒนาสังคมฯ คุณวราวุธย้ำว่าภาครัฐไม่ควรแค่ยื่นมือไปช่วยโดยการแจกอย่างเดียว แต่ต้อง “ติดล้อให้เขา” ยื่นมือเข้าไปช่วยเขา ให้ความรู้ว่าปรับตัวเพื่ออะไร ทำไมต้องปรับตัว แล้วจากนี้ไปเขาจะต้องเจออะไรบ้าง เพื่อให้เขาสามารถอยู่รอดได้ด้วยศักยภาพของตนเอง
รากเหง้าของไทยทำให้เราปรับตัวเก่ง ท่ามกลางความท้าทายใหม่ แนวทางหนึ่งที่หลายคนอาจมองข้ามคือการหันกลับไปมองอดีต คุณวราวุธยกตัวอย่างว่า บ้านทรงไทยที่ยกพื้นสูง หลังคามุงจาก หรือการใช้ใบตองแทนถุงพลาสติก ล้วนสะท้อนถึงภูมิปัญญาไทยในการอยู่ร่วมกับธรรมชาติอย่างยั่งยืนสิ่งเหล่านี้ไม่ใช่ของล้าสมัย แต่เป็นองค์ความรู้ที่โลกยุคใหม่ควรเรียนรู้ ในวันที่โลกเปลี่ยนไป หลังคาสังกะสีดูดความร้อนจากอุณหภูมิโลกที่เพิ่มขึ้น นวัตกรรมหลังคาที่ต่อยอดมาจากภูมิปัญญาดั้งเดิมอาจเป็นคำตอบ และในวันที่ฝนตกหนักจนทำให้ระดับน้ำสูงขึ้น หลักคิดเรื่องบ้านยกพื้นสูงที่ยืดหยุ่นต่อสภาพภูมิอากาศมากกว่าอาจเป็นทางออกและความอยู่รอดอย่างแท้จริง
นอกจากการปรับตัว “Resilience” หรือความสามารถในการฟื้นตัวและยืดหยุ่นต่อการเปลี่ยนแปลง คืออีกหนึ่งคำสำคัญที่ไม่อาจมองข้าม ประเทศไทยมีศักยภาพในด้านนี้อยู่แล้ว ทั้งจากความเข้มแข็งของชุมชนท้องถิ่นและองค์ความรู้ดั้งเดิม
ที่มา : ไทยโพสต์ (https://www.thaipost.net/public-relations-news/876501/)