12 มีนาคม 2567 “ชิราคาวาโกะ” หมู่บ้านปลอดขยะเมืองมรดกโลก
ที่มา : Thai PBS (https://www.thaipbs.or.th/news/content/337915)
ไม่เพียงแต่ภูเขาไฟจิ ที่กำลังเผชิญการกลับมาของนักท่องเที่ยวจากทั่วโลก ที่มาพร้อมกับปัญหาการจัดการขยะ และความแออัดของนักท่องเที่ยว แต่หมู่บ้านมรดกโลกชิราคาวาโกะ (Shirakawago) หนึ่งในสถานที่ยอดนิยมของนักท่องเที่ยวทั่วโลกก็อยู่ในความเสี่ยงเช่นกัน ด้วยสถาปัตยกรรมบ้านหลังคาทรงมือพนมที่เรียกว่า “กัชโชสุคุริ” ที่โอบล้อมด้วยขุนเขาของจังหวัดกิฟุ แห่งภูมิภาคชูบุ ซึ่งมีมาแต่โบราณ ทำให้ได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลกจากยูเนสโกปี 2538 แต่หมู่บ้านแห่งนี้ยังคงดำรงการใช้ชีวิตที่มีมาแต่เดิมในอดีต 200-300 ปีจนถึงปัจจุบัน เพื่อต่อสู้กับความหนาวเหน็บ และหิมะในฤดูหนาว “ゴミ禁止 ゴミは必ず持ち帰ってください。No Trash Allowed Please Take your garbage home” หรือที่แปลเป็นไทยว่า ห้ามทิ้งขยะ กรุณานำขยะของคุณกลับบ้าน เป็นข้อความที่เราพบในบ้านหลายหลังในหมู่บ้านมรดกโลกชิราคาวาโกะ เนื่องจากแต่ละวันจะมีนักท่องเที่ยวมาเยี่ยมชมกว่า 1,000 คน
แม้จะยังไม่เกิดปัญหาขยะ ร้านขายอาหาร ปิ้งย่าง ขายของที่ระลึก รวมทั้งผลิตภัณฑ์ท้องถิ่น เช่น นม ขนมจะใช้วิธีการเก็บขยะไว้ในถังคัดแยก และบางร้านจะมีจุดรวมเล็ก เช่น วางขวดนม แต่ต้องเปิดแยกฝาออกจากขวดตะเกียบ-ไม้เสียบเนื้อ ต้องใส่ในถังเล็กๆ จาน ชามกระดาษที่ใส่อาหาร ซึ่งมีเพียงกระบะเล็กๆ โดยจะมีป้ายติดไว้ในจุดทิ้ง ซึ่งนักท่องเที่ยวส่วนใหญ่รับรู้ว่ามาเที่ยวบ้านเมืองญี่ปุ่น จะไม่เจอถังขยะขนาดใหญ่วางในแหล่งสาธารณะ บางส่วนก็เลือกที่จะเก็บขยะออกไปทิ้งในที่พักและโรงแรมนักท่องเที่ยวชาวฝรั่งเศสคนนี้ เดินทางมาหมู่บ้านชิราคาวาโกะ ยอมรับว่าญี่ปุ่นเป็นเมืองที่สะอาดมาก แทบไม่เจอถังขยะในทุกที่ แต่กลับรู้สึกว่าไม่มีขยะทิ้งเกลื่อนกลาดให้เห็นสำหรับชิราคาวาโกะ ไม่มีโรงเผาขยะ และต้องนำขยะไปที่เมืองทาคายามะที่อยู่ห่างออกไปประมาณ 35 กิโลเมตร ซึ่งแม้ว่านักท่องเที่ยวส่วนใหญ่จะให้ความร่วมมือ แต่ก็ยังคงพบขยะที่ถูกทิ้ง หรือพบเห็นได้จากความไม่ตั้งใจ เช่นก้นบุหรี่ หน้ากากอนามัย หรือแม้แต่ถุงมือที่หล่นหาย เป็นต้น ไกด์ไทยยอมรับมึนแยกขยะแบบไทย แต่หากถามในมุมมองของคนไทยในญี่ปุ่น “อุ้ม” ไกด์คนไทย มองเรื่องการจัดการขยะของญี่ปุ่นค่อนข้างดี และเข้มงวดมาก เพราะกำหนดให้แต่ละบ้านคัดแยกขยะจากต้นทาง และกำหนดวันเก็บขยะเป็นรายวัน บางจุดมีการติดตั้งกล้องวงจรปิด ทำให้ญี่ปุ่นสามารถแยกขยะเข้าสู่โรงเผาขยะ และ
นำไปรีไซเคิลได้ดี แม้จะไม่มีค่าปรับแต่จะมีการทำใบเตือนไปถึงบ้านส่วนตัวยอมรับว่า ถ้าเทียบกับประเทศไทย มองเรื่องความต่างทางวัฒนธรรมและความมีระเบียบ และรู้สึกเครียด เพราะขยะทุกชนิดถูกทิ้งรวมในถังเดียวกันจนไม่กล้าทิ้ง เพราะเวลาอยู่ที่ญี่ปุ่นจะต้องแยกขยะเผาได้ เผาไม่ได้ และขวดพลาสติก กระดาษ และจะแยกกองไว้ แต่สุดท้ายเวลามีคนมาเก็บก็ยังเก็บไปรวมกัน และเสียดายที่ไม่นำขยะไปรีไซเคิลได้เท่าไหร่
นักท่องเที่ยวทะลักญี่ปุ่น 6 เท่าตัว ข้อมูลจากทางการญี่ปุ่นเมื่อ 17 ม.ค.2567 พบมีจำนวนนักท่องเที่ยวต่างชาติที่มาเยือนญี่ปุ่นปี 2566 เพิ่มขึ้นมากกว่า 6 เท่าเทียบกับปีก่อนอยู่ที่ 25.07 ล้านคน ปัจจัยที่นักท่องเที่ยวทะลักญี่ปุ่น นอกจากยกเลิกข้อจำกัดการเดินทางจากโรคโควิด-19 และเงินเยนที่อ่อนค่าลง ทำให้การใช้จ่ายของนักท่องเที่ยวเพิ่มขึ้นเป็นประวัติการณ์ที่ 5.29 ล้านล้านเยน หรือคิดเป็นเงินไทยเฉียด 1.3 ล้านล้านบาท กระนั้นก็ตาม ญี่ปุ่นยังไม่หยุดนิ่งในการเอาชนะกับปัญหาขยะ ในฐานะประธานอาเซียน ญี่ปุ่นแสดงความเป็นผู้นำในเวทีการประชุม G20 เมื่อปี 2023 ด้วยการออก “วิสัยทัศน์โอซากามหาสมุทรสีคราม” (Osaka Blue Ocean Vision) โดยเห็นพ้องกันว่าจะพยายามลดมลภาวะเพิ่มเติมที่เกิดจากขยะพลาสติกในทะเลให้เป็นศูนย์ภายในปี 2050