ที่มา: https://www.silpa-mag.com/history/article_11148

เมื่อวันที่ 11 ส.ค. 2518 เวลา 19.38 น. เกิดเหตุการณ์สำคัญทางประวัติศาสตร์ของชนชาติไทยและชนชาติลาวคือ องค์พระธาตุพนมล้มทลายลงมาทั้งองค์ สาเหตุมาจากเกิดฝนตกหนัก และเกิดพายุพัดแรงติดต่อกันหลายวัน รวมถึงความเก่าแก่ขององค์พระธาตุพนม ซึ่งเหตุการณ์ในขณะนั้นสร้างความโศกเศร้าต่อพุทธศาสนิกชนสองฝั่งโขงเป็นอย่างมาก แต่ด้วยพลังแรงศรัทธาที่มีต่อองค์พระธาตุ ประชาชนร่วมบริจาคทุนทรัพย์ เพื่อเป็นทุนในการก่อสร้างองค์พระธาตุขึ้นใหม่ตามแบบเดิม โดยมีรัฐบาลไทยเป็นผู้ดำเนินการก่อสร้าง จนแล้วเสร็จ ใน พ.ศ. 2522 ลักษณะพระธาตุเป็นเจดีย์ทรงสี่เหลี่ยมสูง งดงามสง่าเหมือนองค์เดิม มีขนาดฐานกว้างด้านละ 12.33 ม. และสูง 53.60 ม.

ในวันที่ 22 มี.ค. 2522 ทางรัฐบาลได้รับพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้จัดการพระราชพิธียกฉัตรยอดองค์พระธาตุพนม และพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 9 พร้อมด้วยสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิต์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพระพันปีหลวง และพระบรมวงศานุวงศ์ เสด็จพระราชดำเนินในพระราชพิธีเชิญพระบรมสารีริกธาตุ (พระอุรังคธาตุ) ขึ้นบรรจุในองค์พระธาตุพนม เมื่อวันที่ 23 มี.ค. ปีเดียวกัน ณ วัดพระธาตุพนมวรมหาวิหาร อ.ธาตุพนม จ.นครพนม พระธาตุพนมที่พังพลายลงตามกาลเวลา ก็กลับมาตั้งตระหง่านสูงเสียดฟ้า ณ ริมฝั่งโขง ให้ประชาชนได้สักการะอีกครั้ง และยังเป็นศูนย์รวมใจยึดมั่นศรัทธาในพระพุทธศาสนา ของพุทธศาสนิกชนสองฝั่งโขงอย่างไม่เสื่อมคลาย

ในวันที่ 24 ม.ค. 2560 ที่ประชุมคณะรัฐมนตรี ซึ่งมี พล.อ.ประวิตร วงษ์สุวรรณ รองนายกรัฐมนตรี เป็นประธานได้ลงนามหนังสือถึงศูนย์มรดกโลกในการเสนอพระธาตุพนมเข้าสู่รายชื่อเบื้องต้น (Tentative List) เพื่อเสนอขึ้นทะเบียนบัญชีรายชื่อเบื้องต้นไปยังศูนย์มรดกโลก ณ กรุงปารีส ประเทศฝรั่งเศส ซึ่งต่อมาคณะกรรมการมรดกโลกได้มีการประชุมสมัยสามัญครั้งที่ 41 ระหว่างวันที่ 2-12 ก.ค. 2560 ณ เมืองคาร์คูฟ สาธารณรัฐโปแลนด์ เห็นชอบให้บรรจุพระธาตุพนมไว้ในบัญชีรายชื่อเบื้องต้นของศูนย์มรดกโลกตามที่ประเทศไทยนำเสนอ

ทั้งนี้ จ.นครพนมต้องดำเนินการจัดทำเตรียมเอกสารการนำเสนอพื้นที่ดังกล่าวเป็นแหล่งมรดกโลกให้เสร็จภายใน 1 ปี จากนั้นคณะทำงานมรดกโลกจะลงพื้นที่ศึกษารายละเอียดของพระธาตุพนม คาดว่าอาจใช้อีกเวลาประมาณ 2 ปี เพื่อพิจารณาว่าพระธาตุพนมจะได้ขึ้นทะเบียนเป็นแหล่งมรดกโลกทางวัฒนธรรมหรือไม่