11 พฤษภาคม 2566 ปลูกป่าชายเลน ที่ไม่ใช่แค่เรื่องปลูก

ที่มา : https://www.bangkokbiznews.com/environment/1067582

หลายท่านคุ้นเคยกับ “ป่าชายเลน” และอาจเคยทำกิจกรรมเพื่อสังคมใน “โครงการปลูกป่าชายเลน” มาแล้ว ปัจจุบันกิจกรรมนี้อาจกลายเป็นเรื่องพื้นๆ ไม่หวือหวา ทำเสร็จได้ในวันเดียว

มีหน่วยงานช่วยดำเนินการเตรียมกล้าไม้และสถานที่ไว้ให้ เราเพียงแค่ลงไปปลูก ถ่ายรูปเพื่อประชาสัมพันธ์ก่อนจะแยกย้ายกันกลับ เป็นอันเสร็จพิธี

แต่เคยสงสัยกันหรือไม่ว่า ถ้าทุกอย่างง่ายขนาดนี้แล้วทำไมพื้นที่ป่าชายเลนของประเทศไทยถึงไม่ได้เพิ่มขึ้นอย่างน่าพอใจเมื่อเทียบกับพื้นที่ที่เราปลูก

ป่าชายเลนเป็นระบบนิเวศที่มีความอุดมสมบูรณ์มากที่สุดแห่งหนึ่ง คนส่วนใหญ่อาจจะเรียกว่า “ป่าโกงกาง” แต่ที่จริงในป่าชายเลนของไทยไม่ได้มีเฉพาะโกงกางเท่านั้น ยังมีพรรณไม้หลักชนิดอื่นที่พบ ได้แก่ ไม้ในสกุลแสมทั้งแสมขาว แสมทะเล และแสมดำ

นอกจากนี้ยังมีไม้ที่คุ้นเคย เช่น ลำพู ลำแพน ไม้พุ่มขนาดเล็กอย่างชะคราม หรือไม้หน้าดินอย่างผักเบี้ย

ป่าชายเลนสำคัญทั้งต่อเศรษฐกิจและระบบนิเวศ ผู้คน ชุมชน และสิ่งมีชีวิตที่อาศัยอยู่ตามแนวชายฝั่งในฐานะที่เป็นแหล่งอาหาร ที่อาศัย ที่หลบภัย และแหล่งขยายพันธุ์ของสัตว์น้ำนานาชนิด

ทั้งยังทำหน้าที่กำบังและลดความรุนแรงของภัยธรรมชาติที่เกิดจากลมและกระแสน้ำ

การศึกษากรณีสึนามิที่เกิดขึ้นและส่งผลกระทบต่อพื้นที่ชายฝั่งอันดามันของไทยเมื่อปี พ.ศ. 2547 ชี้ชัดว่าป่าชายเลนช่วยลดความรุนแรงของสึนามิลงได้

ป่าชายเลนยังมีความสำคัญทางด้านนิเวศวิทยา ในฐานะที่เป็นแหล่งผลิตธาตุอาหารให้กับระบบนิเวศที่อยู่ใกล้เคียง โดยเศษซากใบไม้ที่เกิดขึ้นในป่าชายเลน

เมื่อเกิดการย่อยสลายจะส่งผลต่อปริมาณธาตุอาหารในป่าชายเลนและสามารถเคลื่อนย้ายออกสู่ระบบนิเวศข้างเคียง เช่น แหล่งหญ้าทะเล และแนวปะการัง ช่วยเพิ่มความอุดมสมบูรณ์ให้กับระบบนิเวศเหล่านั้นได้เป็นอย่างดี

ดังนั้นเพื่อประโยชน์ในการจัดการพื้นที่ชายฝั่งเพื่อการอนุรักษ์ และฟื้นฟูสภาพป่าชายเลนในธรรมชาติและการปลูกป่าชายเลนเพิ่มเติม เราสามารถดำเนินการได้

โดยลดปัจจัยเสี่ยงที่เกิดจากการกระทำของมนุษย์ ที่จะส่งผลต่อการเปลี่ยนแปลงคุณภาพสิ่งแวดล้อมบริเวณพื้นที่ชายฝั่ง หากดำเนินการได้เช่นนี้แล้ว การปลูกป่าชายเลนก็จะประสบความสำเร็จ

ไม่ใช่แต่เพียงตัวเลขพื้นที่ปลูก แต่ยังก่อให้เกิดความยั่งยืนของทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่งให้อยู่คู่ทะเลไทยไปอีกนานเท่านาน