เส้นทางสู่การเป็นมรดกโลก (World Heritage)
ปัจจุบันประเทศไทยมีแหล่งธรรมชาติและวัฒนธรรมที่ได้รับการพิจารณาให้ขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลก จำนวน 5 แห่ง คือ เมืองประวัติศาสตร์สุโขทัยและเมืองบริวาร นครประวัติศาสตร์กรุงศรีอยุธยา แหล่งโบราณคดีบ้านเชียง เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าทุ่งใหญ่นเรศวร – ห้วยขาแข้ง และผืนป่าดงพญาเย็น – เขา ใหญ่ และพื้นที่กลุ่มป่าแก่งกระจาน
ทั้งนี้ กว่าจะขึ้นทะเบียนเป็นแหล่งมรดกโลกมีขั้นตอน ดังนี้
- หน่วยงานเจ้าของแหล่งจัดทำเอกสารนำเสนอเพื่อขึ้นทะเบียนเป็นแหล่งมรดกโลก (Nomination Dossier)
- คณะอนุกรรมการมรดกโลกทางวัฒนธรรม/ธรรมชาติ และคณะกรรมการแห่งชาติว่าด้วยอนุสัญญาคุ้มครองมรดกโลก พิจารณาเอกสารนำเสนอฯ
- คณะรัฐมนตรีพิจารณาเอกสารนำเสนอฯ
- รัฐภาคีโดยสำนักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม (สผ.) ในฐานะหน่วยงานประสานงานกลางอนุสัญญาคุ้มครองมรดกโลก ส่ง Nomination Dossier ให้ศูนย์มรดกโลก และองค์กรที่ปรึกษา ตรวจประเมินแหล่งมรดกของรัฐภาค
- หลังการส่งเอกสารฯ ไปยังศูนย์มรดกโลก ฝ่ายเลขานุการของศูนย์มรดกโลก จะตรวจสอบความครบถ้วนของเอกสารนำเสนอฯ และหากเอกสารครบถ้วนจะส่งไปยังองค์กรที่ปรึกษาเพื่อตรวจสอบเอกสารนำเสนอฯ และประเมินแหล่ง
- องค์กรที่ปรึกษาส่งผลการประเมินและข้อเสนอแนะให้ศูนย์มรดกโลก เพื่อจัดส่งให้คณะกรรมการมรดกโลก และรัฐภาคี
- รัฐภาคีสามารถมีหนังสือถึงประธานกรรมการมรดกโลก และสำเนาถึงองค์กรที่ปรึกษา เพื่อขอปรับแก้ไขข้อเท็จจริงที่ผิดพลาดโดยการประเมินขององค์กรที่ปรึกษา
- คณะกรรมการมรดกโลกพิจารณาเอกสารนำเสนอฯ ในการประชุมสมัยสามัญ
- ประกาศขึ้นทะเบียนเป็นแหล่งมรดกโลก (Inscribed)
- ให้ส่งกลับเอกสารนำเสนอฯ (Refer)
- ให้เลื่อนการพิจารณา (Defer)
- ไม่ได้รับการขึ้นทะเบียนฯ (Not Inscribe)
